Page 9 - όψεις της Αρχαίας Ελλάδας
P. 9
www.pemptousia.gr Τεύχος 27 / Όψεις της Αρχαίας Ελλάδας / 29 Νοεμβρίου 2014 ΑΝΑΛΕΚΤΑ
τον σπρώχνει να διαβιβάσει με τη μητέρα του την Και το νέο σύστημα; Μια και θα λείψει τώρα η δυ-
παράκληση στο Δία να δώσει τη νίκη στους αντίμα- σκολία της γλώσσας, τα παιδιά μας θα μπορούν να
χους των Ελλήνων. Δεν ξέρω αν στην τελευταία τάξη χαρούν τους παλιούς κλασικούς – πιο σωστά θα έλε-
προφτάνουν οι συνάδελφοι να διδάξουν κάτι από τις γα: να χαρούν ορισμένους κλασικούς σε μεγαλύτερο
τελευταίες ραψωδίες της Ιλιάδας. Και πάλι όμως, πλάτος και βάθος. Γιατί, κατά τη γνώμη μου, είναι
για να ολοκληρωθεί η μορφή του Αχιλλέα θα έπρεπε ολέθριο το σύστημα στην ίδια τάξη να διδάσκονται
να διαβάσουν και τις Λιτές στην ένατη ραψωδία, παράλληλα πολλοί συγγραφείς, που ανήκουν σε διά-
ακόμα όλη την ενότητα που αρχίζει με την έξοδο του φορες εποχές και σε διάφορα λογοτεχνικά είδη.
Πάτροκλου στον πόλεμο, στη δέκατη έκτη ραψωδία,
ως το τέλος της Ιλιάδας, όταν ο Αχιλλέας, συμφιλιω- Στην πρώτη τάξη του Γυμνασίου θα έλεγα να δι-
μένος με το βασιλιά της Τροίας, θα του παραδώσει δαχτούν μόνο Οδύσσεια και Ηρόδοτο, όλο το χρόνο,
το νεκρό σώμα του Έκτορα, για να το θάψει. Τότε, και τίποτε άλλο. Έτσι τα παιδιά θα προφτάσουν
τότε μόνο ο κατ’ εξοχήν Έλληνας ήρωας θα μπορού- να γνωρίσουν από το έργο του Ομήρου τουλάχιστο
σε να φωτίσει τις ψυχές των νέων με όλη του την 10 ραψωδίες· μα και τις υπόλοιπες θα τις διαβά-
παλικαριά και την μεγαλοφροσύνη. σουν μόνα τους, γιατί θα έχουν αγαπήσει τον ποιη-
τή: πρώτα πρώτα γιατί θα μιλάει στη γλώσσα τους·
Ένα ακόμη μειονέχτημα του παλιού συστήματος· έπειτα γιατί ο καθηγητής θα έχει τώρα όλο τον και-
ήθελε βέβαια να δώσει όσο πιο πολλούς κλασικούς ρό και ιστορικά να τοποθετήσει τον Όμηρο και για
μπορούσε. Μα οι ώρες της διδασκαλίας των αρ- τη θρησκεία του να μιλήσει, και για τη μυθολογία
χαίων Ελληνικών δεν ήταν και απεριόριστες. Έτσι του, και για τα ήθη και έθιμα της εποχής του, προ-
τα παιδιά μας έφευγαν από το Γυμνάσιο χωρίς να παντός για τη μεγάλη του τέχνη-όλα τα προβλήματα
έχουν γνωρίσει τον Ησίοδο, τον Αισχύλο, τον Μέ- που γοητεύουν τους νέους. Ενώ ως τώρα, τόσο λίγη
νανδρο, τον Πλούταρχο. Καθώς μάλιστα η ιστορία ύλη που τους δίναμε, ούτε μπορούσαμε, μα ούτε και
της αρχαίας ελληνικής γραμματείας δεν διδασκόταν τον καιρό είχαμε να τους οδηγήσουμε σε τέτοιους
συστηματικά, ο απόφοιτος του Γυμνασίου, κι αν είχε προβληματισμούς. Τους βασανίζαμε με την ομηρική,
ακούσει κάτι για τον Αισχύλο, μια φορά τους άλ- γεμάτη ποικιλία, γραμματική και το λεξιλόγιο, χω-
λους τους αγνοούσε και ως ονόματα. ρίς να τα μαθαίνουν κι αυτά!
Δεν εξαντλήσαμε όμως τα μειονεκτήματα του Γυ- Τώρα θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν και όλη
μνασίου του παλιού τύπου: Οι έξι τάξεις αποτελού- την πορεία της «παιδείας» του Τηλέμαχου, από τον
σαν στο Γυμνάσιο αυτό μιαν ενότητα· όπως και για πρωτόβγαλτο έφηβο της πρώτης ραψωδίας ως τη
τ’ άλλα μαθήματα, το πρόγραμμά του για τα αρχαία στιγμή του, άντρας πια, θα πολεμήσει στο πλευρό
Ελληνικά ολοκληρωνόταν μόνο όταν ο μαθητής τε- του πατέρα του. Και η μορφή του Οδυσσέα θα τους
λείωνε και την τελευταία τάξη. Ποιος όμως συλλο- παρουσιαστεί σε όλο της το βάθος και το πλάτος:
γιόταν τα παιδιά που από λόγους διάφορους ανα- πώς ο ήρωας παλεύει-με την παληκαριά του και με
γκαζόταν ν’ αφήνουν το σχολειό, πριν ολοκληρώσουν την εξυπνάδα του-να γλιτώσει τους συντρόφους του
τις γυμνασιακές σπουδές τους; Και δεν ήταν λίγα τα από το χαμό· πώς αντιδρά με την πείρα του και την
παιδιά αυτά. υπομονή του στις συφορές που του σωρεύουν οι θεοί
και η μοίρα· πώς κερδίζει το σεβασμό και την αγάπη
Από τις επίσημες στατιστικές μαθαίνουμε πως των Φαιάκων αγνώριστος ακόμα, αυτός που φτάνει
ύστερα από την τρίτη τάξη, μόλις τα πενήντα πέ- στο νησί τους χωρίς να κρατάει τίποτε πάνω του,
ντε στα εκατό συνέχιζαν στην τέταρτη. Ας αφήσουμε ούτε καν ένα κουρελιασμένο ρούχο, να κρύψει τη
τα άλλα μαθήματα κ’ ας δούμε γι’ αυτά τα μισά γύμνια του· πώς με την παλικαριά του και την εξυ-
σχεδόν παιδιά της Ελλάδας τι αποκόμιζαν από τον πνάδα του πάλι θα σκοτώσει τους μνηστήρες· πώς
αρχαίο κόσμο, όταν άφηναν μισοτελειωμένο το Γυ- θα ξαναγυρίσει στη γυναίκα του ξεπερνώντας τόσες
μνάσιο, για να ριχτούν στον αγώνα της ζωής: μια περιπέτειες και τόσους πειρασμούς.
ατελέστατη γνώση της αρχαίας γλώσσας και μερικά
σπαράγματα κειμένου από 5-6 πεζογράφους. Για Το ίδιο θα χορτάσουν τώρα Ηρόδοτο τα παιδιά μας·
τα 45% από τα παιδιά μας δεν υπάρχει ούτε καν η θα τον γνωρίσουν όχι μόνο από τα κεφάλαια που
μικρή ωφέλεια, που έχουν από τους κλασικούς όσοι δίνουν περιγραφές μαχών, αλλά και από εκεί που
τελειώνουν τις γυμνασιακές σπουδές τους. Σκοτώ- φωτίζει πρόσωπα και πράγματα με τα ατέλειωτα
θηκαν κι αυτά και οι δάσκαλοί τους, για να μάθουν χαριτωμένα ανέκδοτά του. Θα τον χαρούν και όταν
την αρχαία γλώσσα και για να γνωρίσουν όχι και περιγράφει μιας χώρας τους θεούς, τους ανθρώπους,
πολύ σπουδαίους συγγραφείς, έξω από τον Ηρόδο- τα ζώα, τα βουνά και τα ποτάμια. Θα μπορέσουν
το: τον Λουκιανό, τον Ξενοφώντα, τον Λυσία, τον ακόμα ως ένα σημείο να παρακολουθήσουν με ποιο
Ισοκράτη, ό,τι γνώρισαν και από αυτούς! Και έφυ- τρόπο ο Ηρόδοτος κατόρθωσε να οργανώσει όλη την
γαν από το σχολείο και αγνοώντας απόλυτα την Ιλι- πολυποίκιλη ιστορική και εθνογραφική ύλη που είχε
άδα, το Θουκυδίδη, τον Σοφοκλή, τον Ευριπίδη, τον μαζέψει στα ταξίδια του.
Πλάτωνα!
Σελίδα 9
